Wat zijn discogene lage rugklachten?

Discogene lage rugklachten is een verzamelnaam voor pijnklachten gelokaliseerd onder in de rug die veroorzaakt worden door een aandoening van de tussenwervelschijf (discus). Bij ongeveer 45 procent van alle patiënten met pijn onder in de rug is de tussenwervelschijf de oorzaak van de klachten.

Symptomen

De klachten die patiënten kunnen hebben bij rugpijn, veroorzaakt door de tussenwervelschijf, lopen erg uiteen. Soms is er sprake geweest van een periode met plotseling opgetreden, hevige rugpijn, maar de klachten kunnen ook langzaam ontstaan en in de loop van de tijd toenemen. Meestal bevindt de pijn zich midden-onder in de rug. (Tijdelijke) uitstraling van de pijn naar de voor- of achterzijde van het bovenbeen of naar de lies is mogelijk, maar treedt niet altijd op. Meestal nemen de klachten af bij liggen en nemen de klachten weer toe bij zitten, staan of lopen. Vaak is het zo dat de klachten in de loop van de tijd vanzelf afnemen.

Oorzaken

Lage rugpijn kan meerdere oorzaken hebben. Naast de tussenwervelschijf kunnen ook slijtage of ontsteking van de achterste gewrichtjes van de wervellichamen (facetgewrichten), het sacro-iliacaal gewricht  of de spieren rondom de wervelkolom de veroorzaker zijn. Soms zijn er meerdere oorzaken tegelijkertijd een verklaring voor de klachten.

Pijn op basis van de tussenwervelschijf wordt veroorzaakt door slijtage of door een uitstulping (hernia) van de tussenwervelschijf. De normale tussenwervelschijf bestaat uit een kern en een ring. Door veroudering, een afwijkende stand van de rug of een blessure kunnen er barstjes en scheurtjes ontstaan in de tussenwervelschijf of kan de kern uit gaan puilen tot in de ring. Er ontstaat een steriele ontsteking en kleine zenuwen worden geprikkeld waardoor er pijnklachten ontstaan.

Risicofactoren

Risicofactoren voor het krijgen van discogene lage rugklachten zijn een hogere leeftijd, het beroep (met bijvoorbeeld veel tillen), een afwijkende stand van de wervelkolom en van het bekken, en roken. Daarnaast kunnen ook suikerziekte, overgewicht en verkalking van de vaten van invloed zijn.

Diagnose

Om slijtage van of een uitstulping in de tussenwervelschijf aan te wijzen als oorzaak van de pijnklachten onder in de rug, dient in eerste instantie andere oorzaken van de pijn, zoals een breuk van de wervel, te worden uitgesloten. Vervolgens kan de tussenwervelschijf in beeld worden gebracht met behulp van een CT- of MRI-scan. Wanneer er veranderingen van een tussenwervelschijf worden gezien op een dergelijke scan, kan dit een mogelijke verklaring zijn voor de pijnklachten. Helaas is het niet zo dat veranderingen op een scan altijd klachten geven, maar ook dat klachten ook aanwezig kunnen zijn zonder afwijkingen op een scan. Soms wordt de tussenwervelschijf in beeld gebracht door een kleine hoeveelheid contrastmiddel in de tussenwervelschijf te spuiten, een zogenaamde provocatieve discografie, en wordt daarbij beoordeeld of dit pijnklachten geeft. Dit gebeurt echter niet in alle pijnbehandelcentra in Nederland.

Behandeling

Voor de behandeling van discogene lage rugklachten bestaat geen eenvoudige oplossing. Er wordt geadviseerd om in eerste instantie de klachten te behandelen met medicijnen, zoals diclofenac of ibuprofen, eventueel gecombineerd met morfine-achtige medicijnen, zoals tramadol, en met fysiotherapie. Een andere mogelijke behandeling kan bestaan uit TENS (transcutane elektro neuro stimulatie). Hierdoor worden door middel van een klein apparaatje elektrische signalen afgegeven aan de huid van het gebied waar de pijn zich bevindt, om zo de zenuwen te beïnvloeden en de pijn te verminderen.  

Andere, meer ingrijpende behandelingen bestaan uit het inspuiten van een ontstekingsremmer of andere medicijnen in de tussenwervelschijf. Over deze behandelmethoden zijn op dit moment echter nog te weinig gegevens bekend en zal in de toekomst verder onderzoek meer duidelijkheid moeten geven over de voor- en nadelen van deze behandelingen. Ook kan er in speciale gevallen een operatie nodig zijn om de klachten te verhelpen.

Preventie

Om discogene lage rugklachten te voorkomen is het belangrijk om de eerder genoemde risicofactoren zoveel mogelijk te beperken. Men kan bijvoorbeeld proberen te stoppen met roken en af te vallen. Ook is het belangrijk om de rugspieren sterk te houden, door bijvoorbeeld te sporten, zeker voor mensen die al eerder klachten hebben gehad. De krachten die door de wervelkolom gedragen moeten worden, nemen de rugspieren dan gedeeltelijk over, waardoor de pijn verminderd kan worden of de klachten minder snel terugkomen.