Wat is trigeminus neuralgie?

De nervus trigeminus is de vijfde hersenzenuw die zorgt dat het gezicht gevoel heeft. De zenuw bestaat uit drie takken; de eerste tak (nervus ophthalmicus) is verantwoordelijk voor het gevoel van het voorhoofd en ogen. De tweede tak (nervus maxillaris) verzorgt het middenstuk van het gelaat (de wang- en neusregio maar ook inwendig de bovenkaak, bovengebit en neusbijholten. De derde tak (nervus mandibularis) is verantwoordelijk voor het gevoel in de onderkaak, het ondergebit, de tong en de kin.
Neuralgie wil zeggen dat er heftige pijn aanwezig is in het verzorgingsgebied van een zenuw door prikkeling van de zenuw. Trigeminus neuralgie is dus een ernstige pijn in het gezicht.

Symptomen

Trigeminus neuralgie wordt gekenmerkt door korte, scherpe, schietende aanvallen in één of meer taken van de vijfde hersenzenuw. De pijnaanvallen zijn zeer hevig, kortdurend en worden uitgelokt door bepaalde stimuli, zoals wassen, eten, praten, scheren, koude, warmte of aanraking.
Pijn wordt vaak beschreven als een elektrische stroom in het gelaat.
Tijdens een aanval kunnen er symptomen optreden zoals, zweten, tranen, roodheid in het gelaat. Gewichtsverlies kan optreden door pijn bij eten en als gevolg van de hevige pijn kan een patiënt depressief worden.

Risicofactoren

Trigeminus neuralgie komt het meest voor in de leeftijd tussen 50 en 70 jaar.

Diagnose

Over het algemeen wordt de diagnose gesteld door een neuroloog en deze verwijst u, afhankelijk van de behandeling, door naar een neurochirurg of  een pijnarts.

De diagnose wordt vooral gesteld op basis van het typische verhaal bij trigeminusneuralgie. Hierbij worden zes vragen gesteld:
1. Doet dit de pijn zich in aanvallen voor?
2. Zijn de aanvallen van korte duur (seconde tot minuten)?
3. Heeft u soms ultrakorte aanvallen?
4. Zijn de aanvallen in een zijde van het gelaat?
5. Komen de aanvallen voor in het gebied van de trigeminus-zenuw?
6. Zijn er een in een zijde van het gelaat autonomen symptomen?
Bij lichamelijk onderzoek worden de alle hersenzenuwen onderzocht, echter worden er over het algemeen geen afwijkingen gevonden.
Als aanvullend onderzoek wordt een MRI verricht om uit te sluiten of er ander onderliggend probleem is. Tevens kan worden beoordeeld of druk van bloedvaten op de trigeminus-zenuw een oorzaak is voor de klachten.

Behandeling

Medicamenteus:

  • Carbamazepine is het middel van eerste keus bij trigeminus neuralgie. Dit middel geeft in ongeveer 70% van de gevallen vermindering van de symptomen. Echter als iemand te veel bijwerkingen ervaart of de behandeling niet helpt, wordt eventueel een ander medicijn gestart of een interventie verricht.
  • Andere opties qua medicatie zijn: oxcarbamazepine, gabapentin, baclofen, pregabaline

Interventie:

  • Chirurgisch ontlasten van de nervus trigeminus (door neurochirurg)
  • Radiofrequente behandeling van de nervus trigeminus (door pijnarts). Vaak wordt voor deze behandeling gekozen bij een oudere patiënt of een patiënt waarbij een operatie te belastend is. De meeste patiënten ervaren na deze pijnbehandeling duidelijk minder pijn, het heeft echter minder lang effect. Uit onderzoek is gebleken dat bij 60% van de patiënten mensen gedurende 60 maanden van de pijnklachten af zijn.

Preventie

Er zijn nog geen maatregelen bekend die genomen kunnen worden om te voorkomen dat trigeminus neuralgie zich ontwikkelt.